Để vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát triển bền vững

Nhiều kiến nghị đề xuất đã được Ban Dân tộc tỉnh Lâm Đồng đưa ra để phát triển bền vững kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS)  trong giai đoạn sắp đến.

 

Anh Cil Lý Hoàng Thánh - người tiên phong trong chuyển đổi cây trồng giá trị cao ở vùng đồng bào DTTS

 

•  NGƯỜI TIÊN PHONG

 

Theo chân anh Cil Lý Hoàng Thánh - một nông dân sản xuất giỏi của Tà Nung - xã ngoại thành Đà Lạt, chúng tôi đi thăm vườn ớt chuông của anh.

 

Sinh năm 1989, người Thôn 2, anh Cil Lý Hoàng Thánh là người DTTS đầu tiên của xã này dám bỏ tiền đầu tư nhà kính để trồng ớt chuông và làm giàu từ loại cây trồng này. Nhà kính của anh rộng trên 3.000 m2, xây dựng hiện đại với khung sắt, mái lợp ni lông tốt, hệ thống tưới phun và tưới nhỏ giọt.

 

Anh kể, cũng như bao gia đình người DTTS trong xã, nhà anh trước đây chỉ biết dựa vào cây cà phê. Vườn cà phê gia đình anh rộng khoảng 7 sào, là nguồn thu chính hằng năm của cả gia đình. Cà phê dễ trồng, cứ bón phân, làm cỏ, đến mùa là thu hoạch. Nhưng dần dần, vườn cà phê cũng cỗi, năng suất giảm, giá thì bấp bênh, chẳng cao hơn so với những loại cây trồng khác. Anh tự hỏi sao không thử thay thế cà phê trong vườn bằng những cây trồng khác có giá trị cao hơn.

 

Sau một thời gian cân nhắc, trong năm 2017, anh đã phá bỏ một phần diện tích cây cà phê để chuyển đổi sang trồng ớt chuông. “Cũng suy nghĩ nhiều vì không biết có làm được không. Ớt chuông có giá thành cao hơn cà phê nhiều, nếu chăm sóc đúng kỹ thuật, quy trình sẽ cho năng suất ổn định, phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu của Tà Nung. Đầu ra của loại cây trồng này cũng thấy ổn”, anh nói. 

 

Trên diện tích cà phê vừa phá bỏ này, anh Thánh đã làm nhà kính. Tiền làm nhà kính được anh vay từ ngân hàng 500 triệu đồng. Ban đầu, anh đầu tư 1 sào nhà kính, dùng tiền còn lại mua cây giống, phân bón, sau đó mở rộng dần nhà kính. Ngay năm đầu tiên, vườn anh đã bội thu ớt chuông, 1 sào thu được hơn 1,3 tấn, bán rất được giá. 

 

Tự tin, anh Thánh tiếp tục phá bỏ 2 sào cà phê để trồng hoa hồng. Anh cũng chính là người DTTS đầu tiên của xã trồng hoa hồng. Nhờ chăm sóc tốt, đúng cách, mỗi tháng, vườn hoa của anh xuất bán khoảng 15 đến 16 ngàn cành, có tiền ra tiền vào cho sinh hoạt. Diện tích cà phê còn lại được anh cải tạo, ghép cành nên năng suất khá ổn định. Tổng thu nhập từ vườn ớt chuông, hoa hồng và cà phê khá ổn định, khoảng 300 triệu đồng/năm.

 

Không chỉ sản xuất giỏi, làm giàu cho gia đình, anh Cil Lý Hoàng Thánh còn là một người nhiệt tình vận động bà con DTTS trong vùng chuyển đổi cây trồng; hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật, cây giống cho nhiều gia đình trong vùng cùng làm ăn, vươn lên.

 

Theo bà Liêng Hót Thái Hòa - Chủ tịch Hội Nông dân xã Tà Nung, Cil Lý Hoàng Thánh mặc dù còn trẻ nhưng đã nêu một tấm gương rất tốt cho nhiều gia đình người DTTS trong xã về tinh thần siêng năng, chịu khó, học hỏi tiếp cận cái mới để phát triển kinh tế gia đình. “Xã cần những tấm gương như vậy, để mọi người cùng nhìn vào đó làm động lực mà vươn lên”, bà Hòa nói. Theo bà, cùng với anh Thánh, trên địa bàn xã đã xuất hiện không ít những nông dân người DTTS sản xuất giỏi, đầu tư nhà kính trồng rau, hoa, có thu nhập cao, hoạt động tích cực vì cộng đồng, góp phần không nhỏ để đưa Tà Nung ngày càng phát triển.

 

Nhiều giải pháp được tập trung thực hiện nhằm nâng cao thu nhập cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ảnh: Ngọc Ngà

 

• ĐỜI SỐNG CỦA BÀ CON NGÀY CÀNG KHỞI SẮC

 

Theo thống kê, Lâm Đồng có tỷ lệ người đồng bào DTTS chiếm 25,72% trong tổng số trên 1,3 triệu người trong tỉnh hiện nay, trong đó riêng DTTS gốc Tây Nguyên chiếm khoảng 17% dân số. Toàn tỉnh hiện có 78 xã và 147 thôn có trên 15% dân cư là đồng bào DTTS, trong đó nhiều thôn người DTTS chiếm trên 80% dân số.

 

Trong xây dựng nông thôn mới (NTM), toàn tỉnh đã có 107/111 xã đạt chuẩn NTM, đạt tỷ lệ gần 96,4% tổng số xã trên địa bàn, trong đó có 18 xã đạt NTM nâng cao; có 5 huyện gồm Đơn Dương, Đức Trọng, Đạ Tẻh, Cát Tiên và Lâm Hà được công nhận huyện đạt chuẩn NTM; 2 thành phố Đà Lạt và Bảo Lộc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. 

 

Theo báo cáo “Thực trạng đời sống đồng bào DTTS tại một số xã đạt chuẩn NTM trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020 tỉnh Lâm Đồng” của Ban Dân tộc tỉnh cho biết, thông qua xây dựng NTM, đời sống, thu nhập của bà con DTTS trong tỉnh đã có những bước tăng trưởng vượt bậc trong những năm vừa qua với năm sau cao hơn năm trước. 

 

Cũng từ Chương trình xây dựng NTM cùng các chương trình mục tiêu quốc gia khác, hệ thống trường học và y tế trong vùng đồng bào DTTS được đầu tư đúng mức; giao thông nông thôn, thủy lợi được hoàn thiện; chợ nông thôn được xây dựng; an ninh chính trị, trật tự xã hội được giữ vững.

 

Và điều quan trọng nhất, nhận thức của bà con người DTTS đã từng bước thay đổi; giảm bớt tính ỷ lại, trông chờ vào sự giúp đỡ hỗ trợ của Nhà nước; thay đổi tập quán sản xuất; học hỏi, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và đời sống; chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi phù hợp với tình hình thực tế địa phương; tiếp cận với nền kinh tế thị trường. Nhiều vùng nông thôn trong tỉnh, bà con người DTTS đã thoát nghèo, làm giàu nhờ đầu tư nuôi bò sữa, trồng rau thương phẩm, trồng hoa như tại Đà Lạt, Đơn Dương, Đức Trọng, Lạc Dương, Lâm Hà…

 

Như đánh giá của Ban Dân tộc tỉnh, chính nhờ có Chương trình xây dựng NTM, lồng ghép với nhiều chương trình khác của Trung ương, của tỉnh đầu tư mà đời sống cộng đồng đồng bào DTTS trong tỉnh ngày càng khởi sắc và phát triển; tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh; nhà mới khang trang mọc lên ngày càng nhiều; môi trường nông thôn được cải thiện; các ngành nghề truyền thống được phát huy; các giá trị văn hóa của các cộng đồng DTTS được giữ gìn và phát huy… 

 

Chính vì vậy, trong thời gian đến, để tạo đột phá trong xây dựng NTM, phát triển kinh tế - xã hội trong vùng đồng bào DTTS, chăm lo đời sống bà con, Ban Dân tộc tỉnh Lâm Đồng kiến nghị các cấp, các ngành của tỉnh cần tiếp tục đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu vùng DTTS cũng như triển khai tốt chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 theo chỉ đạo của Chính phủ. 

 

VIẾT TRỌNG