Trẻ thơ luôn là nguồn cảm hứng tươi mới

“Bà ơi bé ru bà ngủ/Bằng câu ca dao bà dạy/ Bà mơ được đi thả diều/ Hay mơ được phiếu bé ngoan/ Ngủ ngon bà nhé/ Bé ngoan bé luôn bên bà” (Ru bà) - Những lời hát giản dị, dễ thuộc, dễ nhớ, mộc mạc nhưng là kết tinh của cả một quá trình 27 năm nhạc sĩ Thu Hường đứng trên bục giảng, dạy các em từng nốt nhạc, xướng âm, dõi theo từng ánh mắt yêu thương, quan sát trẻ học, trẻ chơi mà bật lên giai điệu.

 

Nhạc sĩ Thu Hường

Viết bài hát cho thiếu nhi trong độ tuổi 4 - 12 cứ tưởng chừng đơn giản, dễ viết, nhưng thực ra rất khó, để ca khúc được con trẻ tiếp nhận, yêu thích thì khó vô cùng. Từ việc chọn đề tài, hình ảnh chủ đạo, bài hát phải giàu chất thơ, hình ảnh gần gũi, ca từ giản dị, dễ hiểu, hàm chứa sức tưởng tượng bay bổng, có tính giáo dục cao, dễ hát, dễ thuộc. Phải có tình yêu đặc biệt của người mẹ, của cô giáo, sự nhạy cảm, tinh tế mới có thể sáng tạo nên những ca khúc đồng điệu với các em. Đĩa DVD “Ru bà” của nhạc sĩ Thu Hường là tuyển chọn 12 ca khúc được viết nên từ tình yêu đặc biệt đó. 

 

“Trăng liềm như một miếng cau/ nghiêng nghiêng rơi xuống cơi trầu bà em/ Trăng ơi trăng xuống đây chơi/Nghe bà kể chuyện, nghe bà đọc thơ/ Trầu cau quấn quýt bên nhau/ Trăng liềm của nội lung linh cơi trầu” (Trăng của nội), “Bố ơi đừng hút thuốc lá/Có hại lắm đấy bố nghe/Khói trắng đi vào người bố, thì không lấy được ra đâu/ Bố không được ốm đấy nhé/Sống vui bên mẹ và con/Bố ngoan vâng lời đừng hút/Con thương yêu bố thật nhiều” (Yêu bố). “Khi đi ra đường, bố chớ chạy nhanh/ Đèn xanh đèn đỏ, bố đã học chưa/Con dạy bé nhé, bố đứng sau lưng, làm theo con nhé, con dắt bố qua đường/ Kìa, đèn xanh thì bố được đi, không chen lấn, không chạy nhanh vèo vèo/ Đến ngã tư nhiều đèn lắm bố ơi/Khi gặp đèn đỏ bố phải dừng bố nha” (Dặn bố)”. Không chỉ là tình yêu dành cho cha mẹ, ông bà, gia đình, đó còn là tình yêu trường lớp, thầy cô, bạn bè trong các bài hát: Em yêu giờ học hát, Niềm vui đến trường, Bé làm phi công; về tình yêu quê hương, đất nước qua các ca khúc Mùa hè của em, Bé nhìn biển, Bé và mùa xuân, Miền Tây quê em: “Ôi đẹp làm sao quê mình miền Tây sông nước/ Nhấp nhô cánh cò trắng cả đồng xanh/Miệt vườn miền Tây nhiều lắm trái chôm chôm/Xuống sông bắt cá, ra đồng tha hồ bắt cua/ Miền Tây quê em, lắm cá nhiều tôm/Chèo xuồng hái bông điên điển, nghe câu hò trên sông...” (Miền Tây quê em).

 

Nhạc sĩ Thu Hường tâm sự, từ nhỏ chị đã tập viết lách, lớp 8 chị có bài thơ đầu tay Vầng trăng cánh võng: “Chiếc võng cong cong vầng trăng nhỏ/ Mẹ ru bé ngủ à ơi à ơi/ Chiếc võng đung đưa, vầng trăng nhảy múa/ Bé mơ thấy Cuội gọi cha ời ời/ Ngày mai khôn lớn bay lên cung trăng/ Yêu sao chiếc võng à ơi à ời”... Năm 1993, nhạc sĩ Thu Hường tốt nghiệp Khoa Âm nhạc, Trường Cao đẳng Sư phạm Đà Nẵng, chị trở thành giáo viên dạy nhạc Trường THCS Nguyễn Du - Di Linh. Hát hay, đàn giỏi, cô giáo Thu Hường thổi tình yêu âm nhạc của mình vào từng lớp học trò qua những bài giảng. Ánh mắt chăm chú của các em trong từng bài học, sự tinh nghịch, hồn nhiên, ngây thơ của các em trong những giờ chơi thôi thúc chị sáng tác, chị phổ nhạc cho chính bài thơ mình gieo vần từ thuở bé. 

 

Chị từng phổ nhạc cho nhiều bài thơ; phổ thơ rất khó với các nhạc sĩ, bởi mỗi bài thơ vốn có nhạc điệu, nếu nhạc sĩ phổ không khéo sẽ thành hát thơ, mà không thành bài hát; nhưng khi phổ thơ, nhạc sĩ Thu Hường đã “tránh” bằng cách không bê nguyên xi bài thơ thành ca từ của bài hát mà chị phỏng thơ phỏng những ý tứ hay, rồi từ đó sáng tạo thêm, để những vần thơ bay lên cùng điệu nhạc; để giai điệu không còn phụ thuộc vào câu từ của thơ, không còn gò bò. Nhạc sĩ Thu Hường thường phổ thơ, phỏng thơ những bài hát viết cho người lớn, nhưng với thiếu nhi, chị lại tự viết ca từ cho những bài hát của các em. 

 

DVD Ru bà là món quà tinh thần quý của cô giáo, nhạc sĩ Thu Hường mang đến cho các em nhỏ

 

Sinh ra và lớn lên ở quê hương Quảng Nam, những giai điệu dân ca miền Trung như bài chòi, hò ba chạo, dân ca khu 5 và cả dân ca các dân tộc, các vùng miền như ngấm vào máu, nó trở thành chất liệu để chị đưa vào các sáng tác của mình. Vì vậy, dù là những ca khúc cho các em đều có những giai điệu đẹp mang âm hưởng của các làn điệu dân ca. Trong các bài hát, chị thường dùng những nốt và tiết tấu đơn giản, tầm cỡ âm vực không quá rộng, phù hợp với chất giọng của thiếu nhi. Hầu hết các ca khúc trong album, nữ nhạc sĩ sử dụng giai điệu có nhiều luyến láy, mang âm hưởng dân ca như dân ca miền Trung (Ru bà, Trăng của nội), dân ca miền Tây Nam Bộ (Miền Tây quê em), âm hưởng ca trù (Mẹ trực đêm). Nét giai điệu rộn ràng, vui nhộn, tươi tắn được nữ nhạc sĩ sử dụng trong những ca khúc viết về trường lớp (Ngôi trường thân thiện), viết về biển (Bé nhìn biển), về tình cảm gia đình (Yêu bố thật nhiều, Mẹ là tất cả mẹ ơi, Dặn bố)... giai điệu rất tự nhiên, đoạn phát triển không quá cầu kỳ, mà ngược lại rất dễ hát cho dù đã có lúc nhạc sĩ cố dùng vài nốt ly điệu hoặc thay đổi tiết tấu. 

 

DVD “Ru bà” được được dàn dựng công phu, đầu tư kỹ lưỡng về hòa âm, phối khí, chăm chút từng cảnh quay ngoại cảnh, từng nhân vật minh họa, làm cho các ca khúc thêm sống động. Giọng hát trong trẻo, diễn xuất hồn nhiên của 8 ca sĩ nhỏ tuổi: Chỉ Hoa, Phương Vy, Thủy Tiên, Ngọc Hà, Cẩm Hà, Bào Ngư, Ngọc Nhi, Anh Thư góp phần lớn làm nên cái hay, cái đẹp cho DVD. Đĩa nhạc DVD “Ru bà” là món quà quý mà cô giáo, nhạc sĩ Thu Hường dành tặng các em trong mùa xuân này. Lâm Đồng cuối tuần xin giới thiệu cùng độc giả.

 

QUỲNH UYỂN