Đến Lộc Bắc nhớ du kích K’Vét

Trong cuộc chiến vệ quốc chống đế quốc Mỹ - ngụy, xã Lộc Bắc (huyện Bảo Lâm) là căn cứ cách mạng, nằm phía Bắc đường 20 - nay là Quốc lộ 20. Tại đây, ngoài việc vận dụng sáng tạo đường lối chiến tranh Nhân dân của Đảng đánh địch bằng 3 mũi giáp công (quân sự, chính trị, binh vận), quân và dân Lộc Bắc còn kiên trì thực hiện 3 bám (bám địch, bám dân, bám đất).

Súng và máy bay địch bị quân và dân Lộc Bắc thu giữ

Theo tư liệu của Ban Chỉ huy Quân sự huyện Bảo Lâm, du kích xã Lộc Bắc thành lập năm 1961. Cùng với bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương, du kích xã Lộc Bắc có nhiệm vụ bảo vệ bon làng, bảo vệ căn cứ cách mạng phía Bắc đường 20, bảo vệ đường hành lang chiến lược Bắc - Nam. Trong khoảng thời gian từ 1961 đến 1970, Mỹ - ngụy thường xuyên tổ chức lực lượng ở Trại huấn luyện biệt kích Tân Rai (thị trấn Lộc Thắng bây giờ), cùng biệt động quân, kết hợp với phi pháo, không quân trinh sát tiến hành những đợt càn quét, đánh phá, rải chất độc hóa học... để triệt phá căn cứ cách mạng, đường hành lang chiến lược Bắc - Nam, ngăn chặn bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương phía ta tấn công vào các cứ điểm (thị xã, thị trấn) mà Mỹ - ngụy đang chiếm giữ. Trong năm 1970, Mỹ - ngụy sử dụng một lực lượng lớn bộ binh, cộng thêm không quân trinh sát, đánh phá căn cứ Lộc Bắc. Tương quan lực lượng phía ta ở thời điểm ấy, gồm 4 trung đội du kích cơ động (130 người) và 21 tiểu đội du kích cơ hữu ở 21 bon (250 người). Trang bị vũ khí có súng trung liên Mỹ, súng K44, súng trường CKC, cạc bin, mìn, lựu đạn, cùng các loại vũ khí tự chế. Ban Chỉ huy huyện đội Bảo Lâm trực tiếp huấn luyện du kích những kỹ, chiến thuật, cách đánh máy bay địch bay thấp. Mọi người đều hạ quyết tâm sẵn sàng đánh Mỹ - ngụy ở mọi lúc, mọi nơi, nếu chúng xâm phạm vùng đất, vùng trời Lộc Bắc.

Quân và dân xã Lộc Bắc góp phần xây dựng và bảo vệ đường hành lang chiến lược Bắc - Nam

Ngày 7/7/1970, tổ du kích 3 người gồm K’Vét, K’Chàng và K’Tiêng do K’Vét chỉ huy đi tuần tra ở bon B’Tạch (nay là Thôn 1). Tổ du kích mang theo 1 súng K44, 1 khẩu CKC và 20 viên đạn. Khoảng 7 giờ 10 phút ngày 7/7/1970, tổ du kích do K’Vét dẫn đầu phát hiện 2 chiếc máy bay trực thăng từ hướng Tây Bắc (Phước Long) bay tới Lộc Bắc. Trong đó, chiếc HU1A chở Trung tướng Gioóc-giơ Ki-si, Tư lệnh Sư đoàn Kỵ binh bay số 1 của Mỹ, và các sỹ quan tùy tùng đi thị sát chiến trường. Tới địa phận Lộc Bắc, chiếc máy bay chở Trung tướng Gioóc-giơ Ki-si hạ dần độ cao, xuống chừng 300 - 400 m. K’Vét xiết cò và nổ súng. Trúng đạn, chiếc trực thăng loạng choạng, chòng chành rồi bốc cháy, lao vào chân núi Đăng Trinh (Nao Xiêng), cách trận địa hơn 150 m. Chiếc trực thăng còn lại vội vàng bốc lên cao, bay thẳng về phía Biên Hòa.

Một góc Thôn 4 (xã Lộc Bắc)

Bắn hạ chiếc máy bay, tổ du kích 3 người băng rừng, tìm đến vị trí chiếc máy bay rơi, thu giữ toàn bộ súng ngắn, rồi đưa xác Trung tướng Gioóc-giơ Ki-si, cùng đồng bọn xuống hố củ chụp (hố đào củ mài) cạnh chiếc máy bay. Ngay sau đó, K’Vét cử K’Chàng về báo cáo với cấp trên tổ chức lực lượng, chuẩn bị đánh địch phản công, vì thể nào chúng cũng quay lại. Ban Chỉ huy xã đội Lộc Bắc khẩn trương triển khai ngay 1 trung đội phục kích và đúng như dự đoán, quân Mỹ đã điều số lượng lớn máy bay đến quần đảo hòng lấy lại thế kiểm soát trên chiến trường. Sau 2 ngày, ngày 7 và ngày 8/7/1970, kiên cường bám trụ các công sự, phục kích đánh địch, tổ du kích 3 người do K’Vét chỉ huy và trung đội du kích xã Lộc Bắc đã bắn rơi thêm 5 máy bay phản lực và trực thăng. Như vậy, tính cả chiếc máy bay trực thăng HU1A chở Trung tướng Gioóc-giơ Ki-si bị bắn hạ, trung đội du kích xã Lộc Bắc và tổ du kích của K’Vét đã bắn hạ cả thảy 6 máy bay và trực thăng, diệt 7 sỹ quan tham mưu và 1 trung tướng, thu toàn bộ súng ngắn, cùng nhiều vũ khí khác.

Bên cạnh việc chú trọng phát triển kinh tế, Lộc Bắc còn quan tâm gìn giữ văn hóa truyền thống của người Mạ

Ghi nhận chiến công đặc biệt xuất sắc của quân và dân xã Lộc Bắc, Chính phủ cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam đã tặng thưởng Huân chương Chiến công Giải phóng hạng Nhất. Du kích K’Vét được tặng danh hiệu Dũng sỹ diệt Mỹ, Dũng sỹ diệt Máy bay.
Theo ông K’Tư - Bí thư Đảng ủy xã Lộc Bắc, xuất phát điểm là xã Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Lộc Bắc đã không ngừng nỗ lực, cố gắng, vươn lên trong phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững để xứng đáng với những gì thế hệ trước đã làm được ở Lộc Bắc. Năm 2022, xã Lộc Bắc đã được UBND tỉnh Lâm Đồng công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới. Hiện, thu nhập bình quân đầu người của xã Lộc Bắc đạt khoảng 42 triệu đồng/năm.