Vướng mắc trong công tác đo đạc và lập bản đồ địa chính

Việc quản lý đất đai và bản đồ địa chính ở địa phương còn nhiều bất cập, chồng chéo đã gây ra nhiều khó khăn cho công tác đo đạc và hoàn thiện bản đồ địa chính cũng như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân thời gian qua.

Công tác lập bản đồ địa chính, cấp GCNQSDĐ cho người dân trên địa bàn còn gặp nhiều vướng mắc

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng cho biết, năm 2023, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Sở tiếp tục tập trung tham mưu triển khai công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính, đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), lập hồ sơ địa chính và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai theo Dự án Hoàn thiện hồ sơ địa chính trên địa bàn các huyện.

Ngoài ra, các đơn vị có chức năng đã thực hiện nhiều công trình đo đạc, lập bản đồ phục vụ cho công tác lập hồ sơ thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, giao đất cho thuê đất đối với các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là đo đạc lập bản đồ địa chính của các đơn vị chủ rừng theo Dự án “Tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng”.

Nhìn chung, theo đánh giá công tác đo đạc và bản đồ đã đáp ứng được yêu cầu cho công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh. Các chỉ tiêu, nhiệm vụ trong lĩnh vực đo đạc và bản đồ năm 2023 trên địa bàn cơ bản được hoàn thành, với khối lượng khá lớn.

Tuy nhiên, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cho biết, hoạt động đo đạc, lập bản đồ cũng còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Trong đó về việc cấp đổi GCNQSDĐ, hầu hết diện tích đo đạc, lập bản đồ và hồ sơ địa chính, đăng ký đất đai, cấp GCNQSDĐ theo dự án đều đã được đo đạc, lập bản đồ và hồ sơ địa chính theo Chỉ thị 299/TTg ngày 10/11/1980 của Thủ tướng Chính phủ và cấp GCNQSDĐ.

Trong khi đó, hệ thống bản đồ đo đạc theo Chỉ thị 299/TTg được thành lập đã lâu (đã trên 30 năm), không có hệ tọa độ. Tại thời điểm đo đạc, ranh giới sử dụng đất của người sử dụng đất không rõ ràng, máy móc thiết bị lạc hậu và độ chính xác của hệ thống bản đồ không cao. Hầu hết GCNQSDĐ đã cấp theo hệ thống bản đồ này đến nay đều không còn đúng với hiện trạng sử dụng, không khớp với hệ thống bản đồ và hồ sơ địa chính được thành lập mới.

Trong trường hợp cấp đổi giấy chứng nhận riêng lẻ đối với từng thửa đất, về lý thuyết, có sự chồng lấn về ranh giới giữa thửa đất được đo đạc theo hệ thống bản đồ mới và thửa đất được đo đạc theo Chỉ thị 299. Điều này có thể phát sinh tranh chấp, mặc dù trong thực tế, hầu hết các hộ dân đều sử dụng đất ổn định từ trước đến nay, không có tranh chấp. Ngoài ra, các địa phương còn có nhiều quan điểm khác nhau về nội dung này, thậm chí không thực hiện cấp đổi giấy chứng nhận theo hệ thống bản đồ địa chính mới mà chỉ cấp đổi theo ranh giới, diện tích đã được cấp giấy chứng nhận trước đây.

Từ những lý do nêu trên, việc cấp đổi GCNQSDĐ theo hệ thống bản đồ đo đạc mới rất khó khăn do phải mất nhiều thời gian để lồng ghép các hệ thống bản đồ phục vụ cho việc xác định nguồn gốc sử dụng đất và phân tích nguyên nhân biến động.

Việc cấp mới giấy chứng nhận, hầu hết diện tích đất chưa được cấp giấy chứng nhận đều có nguồn gốc từ đất lâm nghiệp. Theo quy định, để có cơ sở cấp giấy chứng nhận đối với diện tích đất này thì phải có phương án sử dụng đất được UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên, hiện nay, ranh giới quy hoạch đất nông - lâm vẫn đang được rà soát, điều chỉnh. Các địa phương chưa lập được phương án sử dụng đất. Do đó, chưa có cơ sở để xét cấp GCNQSDĐ cho người dân.

Bên cạnh đó, nhân lực ở địa phương (UBND xã, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai) không đáp ứng được yêu cầu công việc, dẫn đến việc phối hợp gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là công tác xét duyệt cấp GCNQSDĐ  rất chậm...

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, thừa ủy quyền của UBND tỉnh Lâm Đồng, vừa qua, Sở đã báo cáo và có công văn đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục quan tâm hỗ trợ kinh phí từ nguồn Trung ương để triển khai các công trình, dự án về đo đạc, bản đồ, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, đặc biệt là Đề án “Tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng”. Địa phương đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường đẩy nhanh tiến độ cấp đổi giấy chứng nhận cho người dân cũng như hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai và xem xét, hướng dẫn tháo gỡ các vướng mắc liên quan.

Để công tác đo đạc bản đồ, lập hồ sơ địa chính được thuận lợi và có hiệu quả, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã làm việc với UBND các huyện, thành phố, đồng thời, kiến nghị UBND tỉnh phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng ngành, từng đơn vị triển khai thực hiện, kịp thời có các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện cấp GCNQSDĐ cho người dân ở mỗi địa phương.